Czy woda ma smak?

Woda nie zawsze smakuje tak samo. Różnice w smaku mogą wynikać z wielu czynników. Chcesz wiedzieć, skąd się biorą i co zrobić, by poprawić smak wody? Tego dowiesz się poniżej.

Co wpływa na smak wody?

Choć często uważamy, że woda nie ma smaku, naukowcy są zgodni – woda ma smak, który zależy od kilku czynników.

Pierwszy z nich to ilość zawartych w niej naturalnych składników i minerałów. Porównajmy wodę mineralną, źródlaną i kranową. Otóż woda mineralna zawiera większą ilość minerałów, takich jak wapń, magnez czy sód, które nadają jej bardziej wyrazisty smak. Woda źródlana, zwykle zawierająca mniejszą ilość minerałów, smakuje delikatniej, natomiast woda z kranu może mieć różny smak w zależności od tego, jakie minerały znajdują się w lokalnym ujęciu.

I tak dochodzimy do kolejnego ważnego czynnika – pochodzenia wody. Wody regionalne mają odmienny skład mineralny, co wynika z różnic geologicznych i hydrologicznych. Woda z górskich źródeł może mieć intensywniejszy smak ze względu na wysoką mineralizację. Z kolei woda z niżej położonych terenów przepływa przez warstwy gleby i skał, dzięki czemu jest naturalnie filtrowana, i co za tym idzie, delikatniejsza w spożyciu.

Znaczącą rolę w smaku wody odgrywa jej… temperatura. Optymalna wartość mieści się między 5 a 10 stopni Celsjusza. Woda w takiej temperaturze jest orzeźwiająca i przyjemna w odczuciu. W przeciwieństwie do ciepłej lub przegotowanej wody. Jej podgrzanie powoduje, że utracają się gazy – tlen i dwutlenek węgla – przez co może wydawać się płaska i gorzka w smaku. Jednak dla wielu osób, to właśnie ciepła woda jest tą optymalną. To właśnie po ciepłą wodę sięga się najczęściej z rana, aby poprawić przepływ krwi przez układ trawienny. Ciepła woda z rana pobudza, poprawia krążenie i zwiększa dopływ tlenu do organizmu.

Smak wody oczami ekspertów

W ramach ciekawostki warto wspomnieć o specjalistach, którzy zajmują się oceną i doborem wody. Choć dla wielu może to brzmieć nietypowo, hydrosomelierzy zyskują na popularności, zwłaszcza w ekskluzywnych restauracjach. Ich zadaniem uświadomienie, że woda nie tylko gasi pragnienie, ale też może wzbogacać kulinarne doświadczenie, wydobywając z potraw nowe smaki, które wcześniej mogły pozostać niezauważone.

Przykładowo, do lekkich dań (np. sałatki) podaje się wodę o niskiej mineralizacji, która zmiękcza kwaśne i cierpkie smaki. Z kolei wody o subtelnym ziemistym posmaku pasują idealnie do włoskich potraw, takich jak pizza czy makarony.

O czym świadczy smak wody?

Smak wody potrafi być subtelny, ale to właśnie te delikatne różnice mogą powiedzieć wiele o jej składzie i pochodzeniu. Woda, choć często uznawana za neutralną, kryje w sobie bogactwo smakowych niuansów wynikających z zawartości minerałów oraz związków chemicznych. Każdy z tych składników ma wpływ na ostateczne wrażenia sensoryczne, a niektóre z nich są od razu wyczuwalne.

• Metaliczny posmak – obecność takich pierwiastków jak żelazo czy mangan może powodować wyczuwalny metaliczny smak. Cząsteczki metalu zazwyczaj przedostają się do wody poprzez korodujące, stare rury wodociągowe, ale także – naturalnym efektem wód gruntowych przepływających przez złoża bogate w te pierwiastki.
• Posmak chloru – jeśli woda smakuje chlorem, może to być wynik procesu uzdatniania stosowanego przez lokalne wodociągi. Chlor jest bowiem powszechnie stosowany do dezynfekcji wody, by pozbyć się bakterii i zanieczyszczeń biologicznych. Stosowany w bezpiecznych ilościach, jego smak bywa czasami wyraźnie odczuwalny.
• Słony posmak – może to oznaczać podwyższone stężenie chlorków lub sodu. Związki te mogą przedostawać się do wód gruntowych, zwłaszcza na terenach nadmorskich, a także w wyniku działalności rolniczej i przemysłowej.
• Twarda woda – woda bogata w wapń i magnez, czyli tzw. twarda woda, ma bardziej wyczuwalny, mineralny smak. Chociaż nie jest szkodliwa, znacząco wpływa na smak napojów, szczególnie gorących – herbaty czy kawy.

Kiedy smak wody powinien wzbudzać niepokój?

Smak i zapach wody mogą być pierwszym sygnałem, że coś jest nie tak z jej jakością. Woda o nieprzyjemnym, ziemistym, stęchłym lub wręcz pleśniowym zapachu i gorzkim smaku wskazuje na obecność bakterii, grzybów lub innych zanieczyszczeń organicznych, które przedostały się do systemu wodociągowego. Tego typu zapachy mogą pochodzić z rozkładających się resztek organicznych, co często wiąże się z problemami w instalacji lub źródłach wody.

Woda o lekko słodkawym zapachu lub posmaku może sugerować zanieczyszczenie substancjami organicznymi, takimi jak związki pochodzenia roślinnego lub gnijące rośliny. Bakterie żelazowe, które gromadzą się w rurach, mogą powodować metaliczny lub ziemisty smak, a w skrajnych przypadkach woda może przybrać nawet zapach pleśni, co jest wyraźnym znakiem, że nie powinna być spożywana bez wcześniejszego uzdatnienia.

Jak poprawić smak wody z kranu?

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 grudnia 2017 roku woda przeznaczona do spożycia musi spełniać ścisłe wymagania dotyczące jakości. W szczególności przepisy te określają standardy dotyczące parametrów organoleptycznych – smaku i zapachu wody. Oba należą do parametrów grupy A, co oznacza, że podlegają stałemu monitoringowi.

Warto pamiętać, że woda, która wydaje się normalna w smaku i zapachu, nie oznacza, że jest wolna od zanieczyszczeń. Bakterie takie jak E. coli czy Cryptosporidium, choć niewyczuwalne dla naszych zmysłów, mogą w niej występować i stanowić poważne zagrożenie dla naszego zdrowia. Ich obecność może mieć różne przyczyny – od zanieczyszczeń wód gruntowych po uszkodzenia sieci wodociągowej.

Na szczęście istnieją skuteczne metody uzdatniania wody, które mogą nie tylko usunąć zanieczyszczenia mikrobiologiczne i chemiczne, ale także poprawić jej smak. Oto kilka przykładów:

1. Filtry podzlewowe

Filtry podzlewowe to jedne z najpopularniejszych urządzeń do poprawy smaku wody z kranu. W skład większości filtrów wchodzi węgiel aktywny, który skutecznie pochłania zanieczyszczenia organiczne, chlor oraz związki chemiczne, nadające wodzie nieprzyjemny zapach lub posmak. Woda filtrowana przez węgiel staje się neutralna w smaku, a jednocześnie zachowuje swoje minerały.

2. Filtry z odwróconą osmozą

Filtry z odwróconą osmozą usuwają niemal wszystkie zanieczyszczenia z wody, w tym metale ciężkie, pestycydy, bakterie i wirusy. Proces ten polega na przepuszczaniu wody przez półprzepuszczalną membranę, dzięki czemu uzyskana woda ma czysty i odświeżający smak, wolny od niepożądanych substancji chemicznych czy mineralnych.

3. Zmiękczacze wody

Zmiękczacze usuwają nadmiar wapnia i magnezu, czyli głównych składników odpowiadających za twardość wody. Twarda woda może mieć mineralny posmak, wpływając na smak serwowanych potraw czy napojów. Zmiękczona woda smakuje łagodniej i przyjemniej, a napoje przygotowywane i potrawy serwowane na jej bazie zyskują lepsze walory smakowe.

4. Odżelaziacze

Odżelaziacze i odmanganiacze to urządzenia przeznaczone do usuwania nadmiaru żelaza i manganu z wody. Zwykle stosuje się je w przypadku wód studziennych. Działają na zasadzie filtracji i utleniania, co pozwala na uzyskanie czystszej, pozbawionej metalicznego smaku wody, którą można bez obaw używać do picia oraz celów domowych.

5. Dzbanki filtrujące

Dzbanki filtrujące to prosty sposób na codzienną poprawę smaku wody. Wykorzystują wymienne filtry z węglem aktywnym oraz żywice jonowymienne, aby usuwać chlor, metale ciężkie i zanieczyszczenia. Woda po przefiltrowaniu jest bardziej przejrzysta, pozbawiona nieprzyjemnych smaków i zapachów.

6. Filtry nakranowe

Filtry nakranowe to wygodne rozwiązanie, które montuje się bezpośrednio na kranie. Działają podobnie do filtrów węglowych, usuwając chlor, metale ciężkie i zanieczyszczenia organiczne. Poprawiają smak wody bez potrzeby zakupu dodatkowych dzbanków czy butelek filtrujących.