Jak sprawdzić twardość wody?

Matowe smugi na szklankach, czy silny osad na dnie czajnika powinny z miejsca zwrócić naszą uwagę w stronę potencjalnych kłopotów z twardością wody. Problem ten dotyka wiele gospodarstw domowych, wpływając nie tylko na estetykę i żywotność urządzeń, ale także walory smakowe i konsystencję wody. Dowiedz się, jak w prosty sposób sprawdzić, czy kłopot ten dotyczy także Twojej instalacji.

Pojęcie twardej wody oznacza stan, w którym woda pobierana z sieci zawiera wysokie stężenie kationów wapnia (Ca²⁺) i magnezu (Mg²⁺), a także żelaza i manganu (które odgrywają mniejszą rolę). Poziom twardości określany jest w stopniach niemieckich (°dH), gdzie  1°dH oznacza 10 mg tlenku wapnia w jednym litrze wody. Czasami parametr ten podawany jest także w jednostce CaCo₃/dm³.

Zgodnie z normami poziom twardości wody musi mieścić się w granicach od 3 do 28°dH, co odpowiada 60-550 mg CaCo₃/dm³. Niezależnie wodę w zakresie 0,1 do 4°dH uznaje się za miękką, 15-21°dH za twardą i powyżej 22°dH – za bardzo twardą.

Twardość wody jest przez zdecydowaną większość osób ignorowana, dopóki nie zacznie sprawiać realnych problemów. Woda o wysokiej twardości staje się uciążliwa wraz z upływem czasu i narastaniem osadu mineralnego, niosąc ze sobą negatywne skutki, takie jak:

• uszkodzenia instalacji grzewczych i urządzeń AGD – kamień kotłowy gromadzący się w bojlerach, pralkach czy zmywarkach obniża ich wydajność, zwiększa zużycie energii i prowadzi do kosztownych awarii,
• problemy z pielęgnacją skóry i włosów – twarda woda utrudnia spłukiwanie kosmetyków, co może skutkować podrażnieniami skóry oraz przesuszeniem włosów.
• zmniejszenie skuteczności detergentów – mydło i środki czystości trudniej się pienią, przez co ich zużycie rośnie, a efekty prania czy zmywania są mniej zadowalające.
• krótsza żywotność armatury i nieestetyczny wygląd – biały osad na kranach, kabinach prysznicowych czy płytkach jest trudny do usunięcia i z czasem niszczy powierzchnie,
• obniżona wydajność instalacji wodnej – narastający osad zwęża rury, zmniejszając przepływ wody, co może prowadzić do kosztownych napraw lub wymiany elementów instalacji.

Rozpoznanie problemu na wczesnym etapie pozwala zapobiec poważnym konsekwencjom, dlatego regularne badanie twardości wody warto przeprowadzać co jakiś czas w każdym domu.

Wysokie stężenie minerałów wapnia i magnezu pojawia się w wyniku naturalnego obiegu wody w przyrodzie. Gdy woda deszczowa przenika przez warstwy gleby i skał, rozpuszcza zawarte w nich związki mineralne. Szczególnie bogate w te składniki są tereny, na których dominują skały wapienne i dolomity. Im dłuższy kontakt wody z tymi formacjami geologicznymi, tym większa jej twardość.

Poziom twardości może także wzrosnąć w toku obiegu wody w instalacjach. Wysoka temperatura w urządzeniach grzewczych (np. kotłach czy bojlerach) sprzyja wytrącaniu się kamienia. Tytułowy problem może mieć również ściśle lokalne podłoże, np. w przypadku budynków, korzystających z lokalnych źródeł wody o specyficznym składzie mineralnym.

Aby skutecznie zredukować twardość wody w budynkach, najczęściej stosuje się zmiękczacze. Znajdująca się w nich żywica jonowymienna skutecznie usuwa jony wapnia i magnezu, zastępując je jonami sodu, dzięki czemu problem zostaje skutecznie ograniczony.

Pomiar twardości wody pozwala zrozumieć, jakiej jakości wodę wykorzystujemy w domu i jakie działania należy podjąć, by chronić instalacje oraz urządzenia. Regularne badanie tego parametru pomaga zapobiegać kosztownym naprawom i poprawia komfort codziennego użytkowania.

Najprostszą metodą jest wykorzystanie domowych testów wody, które dostępne są w postaci pasków wskaźnikowych, które zanurza się w wodzie, a zmiana koloru pozwala ocenić twardość na podstawie dołączonej skali. To szybkie, tanie i w wielu przypadkach wystarczające rozwiązanie. Kolejnym sposobem jest analiza chemiczna przy użyciu zestawów kropelkowych, które precyzyjniej określają poziom minerałów. Wymagają one jednak większej dokładności przy przeprowadzaniu testu.

Dla bardziej szczegółowych wyników warto skorzystać z profesjonalnych usług diagnostycznych. W ich ramach specjaliści przeprowadzają dokładne pomiary, uwzględniając także inne parametry wody, co jest szczególnie przydatne w przypadku budynków z rozbudowaną instalacją.

Wspomniane testy paskowe to jedna z najprostszych i najszybszych metod pomiaru twardości wody, dostępna dla każdego użytkownika. Polega ona na zanurzeniu specjalnego paska w próbce wody na kilka sekund, po których następuje zmiana koloru wskaźnika na pasku. Odcień odpowiada określonej wartości twardości wody, którą można odczytać z dołączonej kolorowej skali. Choć metoda ta jest mniej precyzyjna, świetnie sprawdza się do szybkiego sprawdzenia orientacyjnego poziomu twardości. Jest również łatwa w użyciu, nie wymaga specjalistycznej wiedzy ani dodatkowych narzędzi.

Bardziej zaawansowanym rozwiązaniem są testy kropelkowe, które pozwalają na dużo dokładniejszy pomiar twardości. W ich przypadku w zestawie znajduje się próbówka, odczynniki chemiczne oraz instrukcje. Badanie polega na dodawaniu kropli odczynnika do próbki pobranej wody aż do momentu zmiany jej barwy, co oznacza osiągnięcie punktu końcowego reakcji. Liczba użytych kropli odpowiada twardości wody w stopniach niemieckich (°dH). Tego typu testery wody pitnej dają zdecydowanie bardziej precyzyjny wynik, pozwalający ocenić realną skalę problemu.

Przykładowe modele kropelkowych testerów twardości wody, dostępne w Kuna System, znajdziesz poniżej:

• Test twardości wody GH 100 Ecowater
• Test twardości wody BWT Aquatest
• Tester BRITA – kropelkowy test twardości całkowitej
• Tester Aquaphor – kropelkowy test twardości wody

Oczywiście najbardziej precyzyjne metody badania twardości wody wykorzystują specjaliści podczas badań laboratoryjnych. W Kuna System oferujemy specjalistyczną usługę badania jakości wody na terenie całej Polski, w ramach której analizujemy zarówno tytułową twardość, jak i analizę wszystkich najważniejszych zanieczyszczeń. Samodzielnie pobieramy próbki po ustaleniu dogodnego dla Ciebie terminu i nie pobieramy opłaty za dojazd.