Filtry wody w szkołach i przedszkolach - jak zapewnić uczniom bezpieczną kranówkę?

Dzieci spędzają w placówkach edukacyjnych nawet 7-8 godzin dziennie. W tym czasie muszą nie tylko zjeść posiłek, ale też regularnie się nawadniać. To ma bezpośredni wpływ na ich koncentrację, zdolność uczenia się i ogólne samopoczucie. Choć woda z sieci wodociągowej spełnia normy, jej jakość na końcu instalacji bywa różna – stąd coraz więcej szkół i przedszkoli montuje filtry i dystrybutory. To krok, który łączy troskę o zdrowie dzieci z praktycznym podejściem do organizacji życia placówki.

Czego dowiesz się z treści?

Chcesz, aby dzieci w szkole lub przedszkolu piły czystą i zdrową wodę z kranu?

• Woda wodociągowa w Polsce spełnia normy, ale w drodze do kranu może zbierać osady i metale ciężkie z instalacji.
• Filtry usuwają chlor, rdzę, piasek, a także poprawiają smak i zapach wody.
• Najczęściej stosuje się filtry w dystrybutorach, filtry podzlewowe lub systemy centralne dla całego budynku.
• Placówki edukacyjne zyskują oszczędność na wodzie butelkowanej, mniej plastiku i wygodne źródło napoju dla dzieci.
• Regularny serwis i wymiana wkładów gwarantują bezpieczeństwo i stałą jakość wody.

Z artykułu dowiesz się:

1. Dlaczego warto filtrować wodę w szkołach i przedszkolach?
2. Jakie rodzaje filtrów sprawdzają się w placówkach edukacyjnych?
3. Na co zwrócić uwagę przy wyborze systemu filtracji?
4. Jak wygląda obsługa i konserwacja filtrów?
5. Jakie są korzyści dla uczniów, rodziców i placówek?

Badania pokazują, że dzieci często piją za mało wody, a zamiast niej sięgają po słodzone napoje. Jednym z powodów jest brak łatwego dostępu do czystej i smacznej kranówki. Woda prosto z sieci może zawierać osady z rur, nadmiar chloru czy drobne zanieczyszczenia. Nie są one groźne w świetle norm, ale wpływają na smak i zapach. A to właśnie one decydują, czy uczeń chętnie sięgnie po kubek wody.

Wprowadzenie filtrów w szkołach i przedszkolach rozwiązuje kilka problemów naraz:

• zdrowie i bezpieczeństwo – systemy usuwają piasek, rdzę, chlor, a w bardziej zaawansowanych wariantach także bakterie i wirusy,
• zachęta do picia wody – czysta i smaczna kranówka sprawia, że dzieci same chętniej sięgają po bidon,
• edukacja ekologiczna – placówka może realnie ograniczyć plastik, co świetnie wpisuje się w lekcje o ochronie środowiska.

Woda w placówkach edukacyjnych podlega szczególnym wymaganiom. Urządzenia filtracyjne stosowane w szkołach muszą spełniać określone kryteria, by korzystanie z nich było w pełni bezpieczne:

• atesty PZH – dopuszczenie do kontaktu z wodą pitną to absolutna podstawa,
• certyfikaty jakości – filtry powinny mieć potwierdzoną skuteczność w usuwaniu chloru, metali ciężkich czy mikroorganizmów,
• regularny serwis – wkłady filtracyjne należy wymieniać zgodnie z zaleceniami, a w większych systemach konieczne są kontrole mikrobiologiczne,
• bezpieczna konstrukcja – dzieci nie mogą mieć dostępu do elementów technicznych, dlatego dystrybutory są zamykane i zabezpieczone.

Czytaj więcej: Jak sprawdzić, czy woda z kranu nadaje się do picia?

W szkołach i przedszkolach spotyka się poidełka oraz fontanny z wodą pitną, które ułatwiają dzieciom dostęp do napojów w ciągu dnia. Uczeń może szybko uzupełnić bidon albo napić się podczas przerwy, bez konieczności noszenia własnej butelki. Takie urządzenia montuje się zwykle w korytarzach lub przy salach gimnastycznych, by były zawsze pod ręką. Trzeba jednak pamiętać, że poidełko samo w sobie nie poprawia jakości wody – pełni tylko rolę punktu poboru. Dopiero w połączeniu z filtrami gwarantuje czysty smak i bezpieczeństwo. W wielu budynkach edukacyjnych instaluje się więc fontanny wraz z filtracją mechaniczną lub węglową, co pozwala wyeliminować osady i nieprzyjemny zapach. Dzięki temu uczniowie korzystają z wody chętniej, a szkoła ogranicza zużycie plastiku.

W placówkach edukacyjnych nadal stosuje się dystrybutory butlowe, czyli urządzenia z dużymi baniakami wody. Ich zaletą jest prostota – wystarczy dostawa butli, by uczniowie mieli dostęp do napojów. Problemem okazuje się jednak obsługa: baniaki są ciężkie, wymagają miejsca do składowania i regularnej wymiany. Woda w plastikowych pojemnikach potrafi stać przez dłuższy czas, zanim zostanie wypita, co obniża jej świeżość i wpływa na smak. Z tego powodu dzieci często korzystają z nich mniej chętnie niż z dystrybutorów sieciowych z filtracją. Dla personelu kłopotliwe jest także samo przenoszenie i montaż butli. Dystrybutory butlowe nadal funkcjonują w wielu szkołach, ale coraz częściej traktuje się je jako rozwiązanie tymczasowe, zastępowane przez systemy wodne podłączone do sieci.

W placówkach edukacyjnych najlepiej działają systemy, które jednocześnie oczyszczają wodę i są proste w obsłudze. Duże znaczenie ma też odporność na intensywne użytkowanie – w końcu z dystrybutorów czy kraników korzystają setki dzieci każdego dnia. Najczęściej stosowane są:

• Filtry węglowe – poprawiają smak i zapach wody, redukują chlor oraz zanieczyszczenia organiczne. To podstawowe rozwiązanie, które sprawdza się przy codziennym piciu kranówki.
• Filtry mechaniczne – zatrzymują piasek, rdzę i osady pochodzące z rur instalacyjnych. Chronią instalację oraz kolejne elementy filtracji przed zapychaniem.
• Systemy odwróconej osmozy – skutecznie usuwają bakterie, wirusy, metale ciężkie i pestycydy. Dzięki nim szkoła zyskuje najwyższy poziom bezpieczeństwa, szczególnie tam, gdzie jakość wody budzi wątpliwości.
• Lampy UV – działają jako dodatkowe zabezpieczenie bakteriologiczne. Promieniowanie ultrafioletowe neutralizuje drobnoustroje, nie zmieniając przy tym składu chemicznego wody.

Najlepsze efekty daje połączenie kilku rozwiązań, np. filtr mechaniczny + węglowy + lampa UV. W ten sposób szkoła zyskuje wodę czystą, smaczną i bezpieczną, a jednocześnie łatwą do udostępnienia dzieciom.

Sprawdź także: Stacje uzdatniania wody – jak wybrać?

Wprowadzenie systemu filtracji szybko staje się widoczne w codziennym życiu placówki. Uczniowie chętniej sięgają po wodę, bo smakuje lepiej niż niejedna butelkowana. W wielu klasach znika problem napojów gazowanych, a bidony stają się standardem zamiast plastikowych butelek.

Dzięki filtrom szkoła oszczędza – nie ma potrzeby zamawiania zgrzewek z wodą, a mniejsze zużycie plastiku to dodatkowy argument wychowawczy. Dzieci na własne oczy widzą, że codzienne nawyki mogą mieć wpływ na środowisko. Co ważne, dystrybutory gwarantują dostęp do wody przez cały dzień, więc nauczyciele nie muszą martwić się o zapasy czy kolejki w stołówce.

Czytaj więcej Woda dla szkół i przedszkoli

Decyzja o montażu filtrów zwykle zaczyna się od prostego pytania: czy woda z kranu nadaje się do picia i czy dzieci chętnie po nią sięgają? Jeśli odpowiedź brzmi „nie do końca”, dyrekcja szuka rozwiązań. Najpierw sprawdza się stan instalacji i potrzeby placówki – inaczej wygląda to w małym przedszkolu, a inaczej w dużej szkole z kilkuset uczniami.

Kolejny krok to wybór dostawcy, który doradzi, jaki system sprawdzi się najlepiej. Ważne, żeby sprzęt był prosty w obsłudze, a wymiana wkładów nie zajmowała dużo czasu. Dla wielu szkół równie istotna jest cena eksploatacji – filtr powinien działać skutecznie, ale też nie generować wysokich kosztów serwisowych.

Najczęściej montaż odbywa się w wakacje lub ferie, żeby od pierwszego dnia nauki dzieci mogły korzystać z czystej, świeżej wody. Dzięki temu cała zmiana przebiega bez zakłóceń i szybko staje się naturalną częścią życia szkoły.

1. Państwowy Zakład Higieny – Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Woda przeznaczona do spożycia przez ludzi – wymagania i badania. Warszawa 2023.
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. 2017 poz. 2294).
3. World Health Organization (WHO). Guidelines for Drinking-water Quality. 4th edition, Geneva 2022.
4. European Committee for Standardization (CEN). EN 12729: Filtration and disinfection systems for drinking water. Brussels 2021.
5. Polska Izba Gospodarcza „Ekorozwój”. Systemy filtracji wody w placówkach publicznych – dobre praktyki i rekomendacje. Raport 2022.
6. U.S. Environmental Protection Agency (EPA). Water Quality and Treatment Solutions for Schools and Child Care Facilities. Washington 2021.